Ngày ông Quang tình nguyện chuyển về lên đường bảo vệ Tổ quốc tại Biên giới phía bắc cũng là lúc bà mang thai đứa con thứ 3. Biết tin chồng hy sinh tại chiến trường Biên giới phía Bắc bà như chết lặng, gắng gạt nỗi đau, tảo tần chăm sóc, nuôi con khôn lớn trưởng thành và luôn hết lòng với công tác xã hội. Đó là bà Nguyễn Thị Tâm, vợ liệt sĩ Nguyễn Xuân Quang. Bà Tâm kể về những năm tháng đã qua: Bà Tâm với chồng kết hôn năm 1974 thì năm 1979 chồng hy sinh khi đó bà Tâm mới 27 tuổi, 5 năm đến với chồng bà có được 3 người con 2 trai và 1 gái. Hiện nay bà Tâm đã có 10 cháu (7 cháu nội, 3 cháu ngoại và có 01 chắt ngoại). Trong quảng đời 44 năm là một người vợ Liệt sỹ bà Tâm đã vượt qua mọi khó khăn gian khổ sóng gió của cuộc đời thay chồng nuôi dạy các con khôn lớn trưởng thành, lo hạnh phúc gia đình cho con cái. Ngoài công việc đồng áng, bà Tâm còn buôn bán hàng vặt như áo quần, mũ, nón, giày dép đều đặn tại các phiên chợ, rồi tham gia nhiều đoàn ca múa hát với tố chất vốn có của mình, có lẽ nhờ làn điệu dân ca ví dặm mà bà quyên đi mọi ưu phiền, quyên đi sự mệt nhọc của một người phụ nữ phải gánh trọng trách 2 nhiệm vụ vừa là người mẹ vừa là người cha của các con. Bà thầm nghĩ, mình phải cố gắng hết sức để xứng đáng với sự hy sinh của chồng, phải biến đau thương thành hành động. Bà lại mệt mài lao động sản xuất và tham gia công tác xã hội, Có lẽ vậy, mà bà đã chắt chiu, gom góp từng đồng tiền để mua đất, giúp các con bà tạo dựng nhà cửa, có cuộc sống ổn định. Giờ đây, con cái bà đều đã xây dựng gia đình và có cuộc sống ổn định, làm ăn giỏi.
50 năm thực hành dân ca ví giặm, năm 2003 bà Tâm được bộ Văn hóa Thông tin thể thao tặng thưởng huy chương vì sự nghiệp văn hóa; năm 2019 được Chủ tịch nước tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú; năm 2001 được Nhà nước tặng thưởng Huy chương kháng chiến hạng nhì. Từ năm 2014 – 2020 bà được 4 giải A và 2 giải B Liên hoan “Dân ca ví giặm” tỉnh Nghệ An, rất nhiều giấy khen của Sở VHTT thể thao tỉnh Nghệ An tặng thưởng. Có nhiều giấy khen Huyện ủy – UBND huyện Thanh Chương tặng. Liên tục 23 năm, từ năm 1999 đến năm 2022 là cán bộ BCH hội LHPN xã – Chi hội trưởng phụ nữ ở cơ sở thôn. Trong quá trình hoạt động công tác Hội bà được nhiều cấp tặng thưởng đó là: Trung ương hội tặng kỷ niệm chương vì sự nghiệp phát triển phụ nữ; Đại hội đại biểu phụ nữ tỉnh Nghệ An nhiệm kỳ 2016 – 2021 bà được suy tôn vợ Liệt sỹ điển hình đi dự Đại hội phụ nữ tỉnh và nhiều năm liền trong công tác hoạt động hội bà được địa phương tặng nhiều giấy khen.
Năm nay đã 71 tuổi, Bà Tâm vẫn đang làm Chi hội trưởng phụ nữ thôn Sơn Hạ, là Nghệ nhân ưu tú bà luôn gìn giữ và sáng tác nhiều làn điệu “Dân ca ví dặm” mang đậm chất quê hương, đi vào lòng người, bà luôn tâm nguyện phục vụ hết sức mình cho tất cả các phong trào để đáp ứng được lòng tin của quần chúng nhân dân, bà được nhân dân yêu mến, sống tình làng, nghĩa xóm. Bà thật xứng đáng là tấm gương phụ nữ tiêu biểu “Tự tin- Tự trọng –Trung hậu- Đảm đang” để nhiều chị em phụ nữ học tập, noi theo.
Tại Hội nghị biểu dương người có công tiêu biểu, các tập thể, cá nhân làm tốt công tác chính sách Người có công với cách mạng nhân kỷ niệm 75 năm Ngày Thương binh Liệt sỹ (27/7/1947 – 27/7/2022) tại huyện Thanh Chương. Bà đã cất lời ca từ đáy lòng của mình bằng một khúc dân ca khi nghĩ về người chồng đã xa cách 44 năm, làm cho nhiều người trong hội nghị xúc động và rơi lệ.
TÂM SỰ CÙNG ANH
Thơ tứ hoa:
Anh ơi anh ở phương nào anh có nghe những lời em trao gửi
Hạnh phúc bên nhau em nhớ mãi những lời anh nói
Đánh thắng quân thù anh về lại quê hương
Bom đạn quân thù dày xéo ngày đêm
Từng phút từng giờ em đợi chờ khắc khoải
Khấn phật cầu trời mong anh qua khỏi
Hãy sống trở về với mẹ con em
5 năm trời em được sống cùng anh
Vỏn vẹn 60 ngày của thời gian nghỉ phép
Hạnh phúc đong đầy bữa cơm đạm bạc
Ánh mắt nụ cười em không thể nào quên
Chiến tranh qua rồi đất nước vẫn chưa yên
Anh đã hy sinh nơi tuyến đầu tổ quốc
Tin sét đánh ngang tai mà không ai ngờ được
Anh đi thật rồi mãi mãi phải không anh
Không? Thể xác anh vùi lấp dưới thiên đường
Tình cảm yêu thương hương hồn anh lắng đọng
Dìu dắt mẹ con em trên đường đời lẽ sống
Từng phút từng giờ anh không thể nào xa
Anh đi rồi nhưng không thể nhạt nhòa
Dẫu biết rằng không bao giờ gặp lại
Tình cảm âm dương đôi đường cách biệt
Sống trọn đời mình cho đất nước quê hương
Hát khuyên:
Sáng mãi tên anh bảng vàng chóilọi
Bằng tổ quốc ghi công các liệt sỹ anh hùng
Vì đất nước quê hương ra đi không về lại
Non sông một giải hát mãi khúc quân hành
Gương sáng của cha anh rạng ngời bao thế hệ
Tháng 7 hàng năm suốt đời luôn ghi nhớ
Nén hương thơm kính cẩn nghiêng mình
Gương các chị các anh máu đào tô thắm đẹp
Non sông đất nước đổi mới huy hoàng
Bao thế hệ cháu con xin ghi lòng tạc dạ./.